1. Bối cảnh & Tổng quan về GENIUS Act
- Vào ngày 18 tháng 7, 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký GENIUS Act (Guiding and Establishing National Innovation for U.S. Stablecoins Act) trở thành luật. Đây là bước đầu tiên trong việc tạo khung pháp lý liên bang cho stablecoin tại Hoa Kỳ
- Luật này định nghĩa rõ thế nào là payment stablecoin, yêu cầu về dự trữ, kiểm toán, quy trình hoàn đổi (redemption), và giám sát phân loại nhà phát hành (federal vs state)
2. Những điểm chính của luật
- Cấp phép & phân tầng giám sát: Nhà phát hành stablecoin có tổng giá trị trên 10 tỷ USD bắt buộc chịu sự quản lý của OCC, Fed hoặc FDIC; nhà phát hành nhỏ hơn có thể chọn giám sát tiểu bang
- Không được trả lãi cho người nắm giữ: Luật nghiêm cấm nhà phát hành stablecoin (cả trong nước và quốc tế) trả lãi hay lợi suất chỉ vì nắm giữ stablecoin .
- Cam kết dự trữ an toàn: Cần có tài sản dự trữ 1:1 bằng USD hoặc trái phiếu ngắn hạn (Treasury bills) để bảo đảm giá trị stablecoin, cùng yêu cầu minh bạch và kiểm tra định kỳ
- Ưu tiên người nắm giữ khi phá sản: Khi nhà phát hành vỡ nợ, người nắm stablecoin có quyền ưu tiên trích dự trữ trước những chủ nợ khác
3. Tác động đến thị trường stablecoin toàn cầu
- Tăng độ tin cậy & hợp pháp hóa: Luật mang lại khung pháp lý rõ ràng, giúp các tổ chức và nhà phát hành stablecoin lớn như Circle, Tether hoạt động minh bạch hơn và được chấp nhận rộng rãi hơn
- Kích hoạt tăng trưởng: Sau khi luật thông qua, vốn hóa thị trường crypto toàn cầu đã vượt 4 nghìn tỷ USD; thị trường stablecoin được kỳ vọng đạt 3,7 nghìn tỷ USD vào năm 2030
- Trào lưu DeFi được khơi mào: Giới hạn trả lãi từ stablecoin khiến các quỹ tổ chức và nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận qua nền tảng DeFi—như staking, lending, liquidity pool—tăng mạnh
4. Tác động cụ thể đến người dùng Việt Nam
4.1. Người dùng cá nhân & doanh nghiệp trong nước
- Tiếp cận stablecoin an toàn hơn: Với chuẩn mực dự trữ và cấp phép rõ ràng, người dùng Việt Nam có thể tin tưởng hơn vào các stablecoin được phát hành từ Hoa Kỳ khi giao dịch quốc tế.
- Rủi ro lừa đảo, quảng cáo sai lệch giảm: Luật cấm các nhà phát hành quảng cáo sai như “được chính phủ Mỹ bảo chứng” hay “bảo hiểm FDIC”
4.2. Nhà đầu tư & tổ chức trong nước
- Giới hạn lợi suất trực tiếp trên stablecoin: Nếu đầu tư vào stablecoin được phát hành theo luật GENIUS, nhà đầu tư tổ chức người Việt không thể nhận lãi trực tiếp từ stablecoin, nên có thể chuyển sang DeFi trong hoặc ngoài nước để tối ưu lợi suất.
- Cơ hội giáo dục & hợp tác fintech: Các công ty fintech Việt Nam có thể nghiên cứu mô hình supervision, interoperability và các tiêu chuẩn báo cáo có thể áp dụng cho stablecoin tương lai tại Việt Nam.
5. Cơ hội – Thách thức & Các khuyến nghị
Cơ hội
- Tham khảo mô hình quy định: Việt Nam có thể xây dựng khung pháp lý stablecoin tham chiếu từ GENIUS Act, thúc đẩy phát triển minh bạch và bền vững.
- Xu hướng giao dịch xuyên biên giới: Stablecoin hợp pháp giúp doanh nghiệp Việt Nam thuận tiện thanh toán quốc tế nhanh chóng, chi phí thấp.
Thách thức
- Giới hạn lợi suất – phí & model DeFi bùng nổ: Luật cấm lợi suất trực tiếp khiến người dùng ưu tiên dùng DeFi, đặt ra thách thức về quản lý rủi ro và quy định governance.
- Chi phí tuân thủ & cắt bỏ nhà phát hành nhỏ: Các issuer nhỏ có thể không đủ năng lực tuân thủ quy định phức tạp, dẫn đến giảm đa dạng nguồn cung.
Khuyến nghị
- Xây dựng khung pháp luật dành cho stablecoin tại Việt Nam: Nghiên cứu mô hình cấp phép, giám sát dựa trên quy mô và mức độ rủi ro.
- Ban hành hướng dẫn rõ ràng cho marketing stablecoin: Tránh quảng cáo sai lệch, thông tin không được kiểm chứng.
- Khuyến khích hợp tác quốc tế: Liên kết với các tổ chức Hoa Kỳ đã cấp phép để phát triển thanh toán xuyên biên giới cho cá nhân và doanh nghiệp Việt Nam.
- Phát triển kiến thức DeFi an toàn: Nâng cao nhận thức về rủi ro, cập nhật công cụ giám sát, kế hoạch quản lý rủi ro khi dùng DeFi.
📌 Kết luận
GENIUS Act là bước ngoặt của thị trường stablecoin toàn cầu khi đặt nền móng cho quy định rõ ràng, minh bạch và tạo điều kiện cho sự mở rộng đáng kể của sử dụng stablecoin. Dù tập trung vào Hoa Kỳ, tác động của luật có thể lan tỏa đến Việt Nam thông qua dòng tiền, mô hình quản trị và nhu cầu chuyển đổi cơ sở hạ tầng tài chính số. Người dùng và doanh nghiệp Việt Nam có thể được hưởng lợi từ việc tiếp cận stablecoin đáng tin cậy hơn, trong khi cần lưu ý khi sử dụng các kênh DeFi và đề xuất xây dựng khung pháp lý nội địa phù hợp.
