1. Luật hóa tài sản số – bước ngoặt tất yếu
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã nổi lên như một trong những quốc gia có tỷ lệ chấp nhận tài sản số cao nhất thế giới. Tuy nhiên, thị trường vẫn hoạt động trong trạng thái “nửa sáng nửa tối” do thiếu khung pháp lý rõ ràng. Việc Chính phủ tiến hành luật hóa tài sản số – bao gồm tiền mã hóa, stablecoin, token hóa tài sản, NFT… – đánh dấu bước ngoặt quan trọng cho toàn bộ hệ sinh thái blockchain tại Việt Nam.
Một câu hỏi lớn đặt ra: Hành vi người dùng Việt đã – đang – sẽ thay đổi ra sao trước và sau khi luật hóa được ban hành?
2. Trước khi luật hóa: Giao dịch âm thầm, dè dặt và thiếu định hướng
🧍♂️ Người dùng cá nhân
- Giao dịch chủ yếu qua sàn quốc tế (Binance, Bybit…), ít hiểu biết về quản lý rủi ro.
- Thiếu niềm tin pháp lý: Không dám đầu tư lớn vì lo bị cấm hoặc mất trắng nếu có biến.
- Đầu tư theo “trend”: Phổ biến là FOMO, chạy theo lời đồn từ cộng đồng, KOLs.
- Sở hữu tài sản phi tập trung nhưng lưu trữ trên sàn tập trung, dễ rủi ro mất tài sản nếu bị hack hoặc khóa tài khoản.
🧑💼 Doanh nghiệp & tổ chức
- Ít dám triển khai các ứng dụng blockchain/NFT vì lo ngại vi phạm pháp luật.
- Không có cơ chế ghi nhận tài sản số trong báo cáo tài chính hoặc kế toán.
- Đầu tư mạo hiểm (VC) không mặn mà với startup Web3 vì môi trường pháp lý bất ổn.
3. Sau khi luật hóa: Thị trường sôi động, người dùng chuyên nghiệp hóa
Khi khung pháp lý về tài sản số được ban hành (dự kiến giai đoạn 2025–2026), hành vi người dùng sẽ thay đổi mạnh mẽ:
✅ 1. Tăng cường niềm tin – dòng tiền đổ mạnh
- Nhà đầu tư cá nhân sẽ yên tâm hơn khi mua – bán – lưu trữ tài sản số vì được pháp luật bảo vệ.
- Xu hướng đa dạng hóa danh mục tài sản số: không chỉ có Bitcoin/Ethereum mà còn có token hóa bất động sản, cổ phiếu, hàng hóa…
- Lượng người dùng mới gia nhập thị trường sẽ tăng nhanh, đặc biệt là thế hệ trẻ.
📈 2. Từ đầu cơ sang đầu tư dài hạn
- Hành vi đầu tư trở nên chuyên nghiệp hơn: chọn nền tảng có giấy phép, tìm hiểu whitepaper, phân tích dự án trước khi xuống tiền.
- Xu hướng staking, farming, lending hợp pháp trong hệ thống tài chính truyền thống bắt đầu phổ biến.
🧾 3. Doanh nghiệp ứng dụng blockchain thực chất
- Các sàn TMĐT, bán lẻ tích hợp ví tài sản số.
- Xuất hiện các giải pháp loyalty token, token hóa hóa đơn, NFT marketing, giúp tăng tương tác khách hàng.
- Startup được gọi vốn dễ dàng hơn khi có hành lang pháp lý rõ ràng.
🏦 4. Các ngân hàng & định chế tài chính nhập cuộc
- Phát hành sản phẩm đầu tư liên quan đến tài sản số: quỹ chỉ số crypto, stablecoin thanh toán xuyên biên giới…
- Hỗ trợ người dùng mở ví tài sản số hợp pháp, tích hợp xác thực danh tính (eKYC).
- Áp dụng công nghệ blockchain trong xác minh giao dịch, chống gian lận và minh bạch hóa.
4. Những yếu tố dẫn dắt sự thay đổi hành vi
| Yếu tố | Vai trò |
|---|---|
| Luật pháp rõ ràng | Tạo nền tảng niềm tin và khuyến khích người dùng chuyển từ “chơi chui” sang hoạt động hợp pháp. |
| Truyền thông chính thống tham gia | Góp phần giáo dục người dùng, truyền tải thông tin đúng về tài sản số. |
| Doanh nghiệp và tổ chức đi đầu | Kéo người dùng tham gia thị trường thông qua ứng dụng cụ thể. |
| Hệ sinh thái Web3 phát triển | Cung cấp ví, công cụ, trải nghiệm mượt mà, giúp người dùng tiếp cận dễ hơn. |
5. Thách thức vẫn còn tồn tại
- Thiếu kiến thức tài chính số ở đa số người dùng phổ thông → dễ bị scam, đa cấp tài sản số.
- Chuyển đổi hành vi cần thời gian, đặc biệt từ đầu cơ ngắn hạn sang đầu tư dài hạn.
- Doanh nghiệp chưa sẵn sàng hạ tầng kỹ thuật để tích hợp blockchain vào hoạt động kinh doanh truyền thống.
6. Kết luận: Luật hóa không chỉ là một văn bản – mà là chất xúc tác
Việc luật hóa tài sản số không chỉ mang lại sự bảo vệ pháp lý cho người dùng, mà còn mở ra một kỷ nguyên mới: nơi mà tài sản số được coi trọng như cổ phiếu, vàng hay bất động sản. Hành vi người dùng Việt sẽ dần trở nên chuyên nghiệp, hiểu biết và có trách nhiệm hơn với tài sản kỹ thuật số của mình.
Người tiên phong hiểu sớm xu hướng này – dù là nhà đầu tư, startup hay doanh nghiệp truyền thống – sẽ là những người gặt hái thành công lớn nhất trong giai đoạn tăng trưởng sắp tới.
